İŞLENMEYEN TOPRAKLAR
CANLANIYOR: YÖNETMELİĞİN ARDINDAKİ SORU İŞARETLERİ
22
Ağustos 2024’te yürürlüğe giren “İşlenmeyen
Tarım Arazilerinin Kiraya Verilmesi Yönetmeliği” ile üst üste
iki yıl boş bırakılan arazilerin devlet eliyle kiraya verilerek üretime
kazandırılması, gıda güvenliği ve kaynak verimliliği için kritik bir adım.
Ancak, uygulamanın şeffaflık
ve adalet sınavından geçmesi gerekecek.
Bakanlık,
2024’te ekilmeyen arazileri belirledi. Eylül sonuna kadar, bu topraklar tarımsal üretim şartıyla sezonluk
kiralanacak. Tarım ve Orman Bakanlığı İzmir İl Tarım ve
Orman Müdürlüğü internet sitesinde İşlenmeyen Tarım Arazileri Listeleri
yayınlandı.
Parselin
bir bölümü işlenmemişse, o kısım bile kiralanabilecek. İstisnalar var: Dikili
tarım ve sera arazileri, tarımsal üretim için ekonomik olmayan araziler kapsam
dışı.
KİRA MEKANİZMASI: Kuşkular ve Fırsatlar
Öncelik, arazinin bulunduğu yerdeki köylü, STK’lar ve meslek
odalarında.
Değerlenen taşınmazın
kirası için emsal olarak kullanılacak tarım arazilerinin tespitinde, bölgedeki
Ziraat Odası, muhtarlık, taşınmaz ticareti yetki belgesine sahip işletme
görüşleri, Bakanlık kayıt sistemlerinde yer alan kiralamalar, Sermaye Piyasası
Kanunu uyarınca lisans alan gayrimenkul değerleme uzmanı raporları ve bilirkişi
raporları kullanılabilecek. Destekleyici bilgi olarak kullanılmak amacıyla
Hazine arazilerinin kiralama verilerinden faydalanılabilecek.
Değerleme
ve emsal kıyaslaması alan, konum, manzara, eğim, geometrik şekil vb. pek çok
kriter doğrultusunda yapılan hassas bir süreç, gerekli özenin gösterileceğini temenni
ederim. Emsal olarak kullanılacak, çevredeki kiraya verilmiş arazilerin bedeli kiralanma
tarihi ve Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi değişim oranları dikkate alınarak
güncellenecek. Yine değerleme uzmanı olarak gayrimenkule dayalı bir endeksin
kullanılmasını daha doğru buluyorum.
Burada en önemli husus bence gerçekten atıl kalmış arazilerin belirlenmesi,
kiracıların “Tarımsal üretim” şartına uymasının denetimi ve devletin, toprağı üreten ellere teslim etme iradesinin
uygulamada da net olması.
Farklı bir açıdan baktığımızda ise mülkiyet
hakkı ile ilgili soru işaretleri karşımıza çıkıyor. Nitekim Danıştay,
geçtiğimiz günlerde bu yönetmeliğin mülkiyet hakkının özüne dokunduğu, malikin
re’sen kiralamalar karşısında hak arama özgürlüğü ile etkili başvuru hakkının
kısıtlandığı, ayrıca önceliğin arazinin bulunduğu yerdeki köylüler, STK’lar ve
meslek odalarına verilerek malikin kira sözleşmesinde asli taraf olmasının
engellendiği gibi gerekçelerle Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verdi.
Önümüzdeki günlerde bu düzenleme ile ilgili nasıl kararlar alınacak göreceğiz.
Yorumlar
Yorum Gönder